احکام صادره خنده دار و مسخره است. یعنی جعفر پناهی به مدت ۲۰ سال در تخصصی که دارد حق ندارد کار کند و همچنین بدون در نظر گرفتن حقوق شهروندی برای وی, از هر گونه مصاحبه و گفتگو نیز طی این مدت محروم خواهد بود (اینست مهد تمدن, مهرورزی وآزادی از نوع اسلامی اش!). آقایان که قوه قضاییه خود را بهترین در جهان می دانند حتما آگاه هستند که با رسانه ای شدن این احکام افکارعمومی دنیا به آنها می خندد و دستشان بیش از پیش نزد همگان روخواهد شد. جهت اطلاع, چند سال پیش آقای مایکل مور, سینماگر آمریکایی - برنده اسکار و نخل طلایی کن - مستندهایی ساخت که طی آنها دولتمردان آمریکا و جرج بوش را زیر سوال می برد و در گفتگوها یش با خبرنگاران و در سخنرانی هایش در تریبون های مختلف برای مردم جهان, دار و دسته جمهوری خواهان را بی آبروکرد و پته آنها را درارتباط با جنگ عراق و واقعه۱۱ سپتامبر بر روی آب ریخت. او اینکار را در کشوری انجام داد که حاکمان جمهوری اسلامی همواره دشنام های خود را نثاردولت و نظام قضایی آن می کنند و آمریکا را نظامی ظالم برای شهروندانش می نمایانند. اما دوستان نازنین: اقای مایکل مور که ویژگی اصلی فیلم‌های او زبان تند و جسورانه‌اش علیه سیاستمداران بخصوص سیاستمداران آمریکا است, به لحاظ قانونمند بودن همه امور در آمریکا ( خواهش می کنم استثناها را ملاک قرار ندهید ) نه تنها مورد گزند هیچکس واقع نشد که در کمال آزادی دارد به کارش ادامه می دهد و هرزمان موضوعی بیابد که باید از طریق آن سیاستی را به نقد بکشد بدون ترس اینکار را می کند. زنده باد آزادی و ساقط باد دیکتاتوری-آذرک
***
جعفر پناهی متولد ۲۰ تیر ماه ۱۳۳۹ در شهر میانه، یکی از شناخته‌شده‌ترین کارگردانان ایرانی در جهان است. پناهی کارش را در سینما بعنوان دستیار کارگردانِ فیلم‌های کیارستمی آغاز کرد.بسیاری از فیلم‌های او تصویری صریح و انتقادی از مشکلات جامعه ایرانی ارائه می دهند که این امر سبب اعمال محدودیت هایی برای نمایش آثارش شده است. بار اول، پناهی در روز پنجشنبه ۸ مرداد ۱۳۸۸هنگامی که به همراه گروه دیگری از فیلمسازان برای گرامیداشت به گورستان بهشت زهرا رفته بود، به‌همراه مهناز محمدی، مستندساز بازداشت و پس از چند روز آزاد شد.
پناهی بار دوم در شامگاه دوشنبه ۱۰ اسفند به همراه ۱۸ نفر از اعضای خانواده و دوستانی که در خانه او در تهران مهمان بودند، بازداشت شد. پس از چند روز و در چند مرحله، اعضای خانواده و همکاران پناهی آزاد شدند، اما خود او همچنان در بازداشت بود. مقام‌های قضایی علت بازداشت و اتهام او را اعلام نمی کردند. در این مورد صرفا دادستان تهران بازداشت او را غیرسیاسی می دانست. رسانه‌های وابسته به محافظه‌کاران ادعا می کرداند، دلیل دستگیری او تدارک برای ساختن فیلمی علیه نظام، بوده است.
پناهی بار دوم در شامگاه دوشنبه ۱۰ اسفند به همراه ۱۸ نفر از اعضای خانواده و دوستانی که در خانه او در تهران مهمان بودند، بازداشت شد. پس از چند روز و در چند مرحله، اعضای خانواده و همکاران پناهی آزاد شدند، اما خود او همچنان در بازداشت بود. مقام‌های قضایی علت بازداشت و اتهام او را اعلام نمی کردند. در این مورد صرفا دادستان تهران بازداشت او را غیرسیاسی می دانست. رسانه‌های وابسته به محافظه‌کاران ادعا می کرداند، دلیل دستگیری او تدارک برای ساختن فیلمی علیه نظام، بوده است.
سازمان عفو بین الملل در بیانیه‌ای اعلام کرد یک فیلمساز دیگر، محمد علی شیرزادی، نیز همراه با جعفر پناهی بازداشت شده‌است. این دو نفر ظاهراً مشغول ساختن فیلمی بوده‌اند که در آن، یک مدافع حقوق‌بشر و یک روحانی ناراضی با هم گفتگو می‌کرده اند. در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ عباس کیارستمی در برنامه‌ای در مرکز ژرژ پمپیدو فرانسه، گفت در تماسی با سعیده طاهری باخبر شده سلول انفرادی پناهی به هم‌سلولی با چند نفر دیگر تغییر موقعیت داده و یک یخچال هم به دارایی‌های ایشان در بازداشت، اضافه شده است.
پس از انتشار نامه جعفر پناهی به همکارانش در جشنواره کن، قرار بازداشت موقت او، دو ماه دیگر تمدید شد. ماموران امنیتی، خانواده پناهی را تهدید به بازداشت کردند و از آنها خواستند از مصاحبه و اطلاع‌رسانی درباره او پرهیز کنند. در 28 اردیبهشت 1389 پناهی در نامه‌ای با شرح برخورد و تهدیدهای بازجوهای زندان اوین، اعلام اعتصاب غذا کرد.
واکنش‌ها به بازداشت پناهی
در پی این بازداشت، جشنواره بین المللی فیلم کن، جشنواره بین المللی فیلم برلین ، و بسیاری از چهره‌های سینمایی، فرهنگی و سیاسی، در واکنش به بازداشت این سینماگر اعتراض کردند. در واکنشی دیگر، در روزهای آغازین سال ۱۳۸۹، چهل و پنج تن از سینماگران و هنرمندان سرشناس ایران از جمله بهرام بیضایی، کیومرث پوراحمد، ناصر تقوایی، رخشان بنی‌اعتماد، خسرو سینایی، مسعود کیمیایی، تهمینه میلانی و اصغر فرهادی، در نامه‌ای سرگشاده خطاب به حاکمان ایران ضمن تاکید بر حق فیلم‌سازی، آزادی بیان و حق اعتراض برای همگان، خواهان آزادی نامشروط جعفر پناهی و محمد نوری‌زاد شدند. همچنین صدها تن از سینماگران مطرح جهان، با انتشار نامه‌ای دیگر خطاب به صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه ایران، ضمن اعتراض نسبت به زندانی کردن بی‌دلیل جعفر پناهی، که از او به عنوان کارگردان مطرح بین‌المللی یاد کرده‌اند، و نیز ناعادلانه خواندن بازداشت او، خواهان آزادی سریع پناهی شدند. عباس کیارستمی در واکنش به بازداشت جعفر پناهی و محمد رسول‌اف در نامه‌ای سرگشاده نوشت «مسئولیت وخیم و بازتاب عواقب زشت و غیر فرهنگی جهانی این بازداشت‌ها متوجه مدیریت سوء و سیاست‌های غلط وزارت ارشاد در این سال‌هاست.»
نامه جمعی از هنرمندان بزرگ هالیوود به مسولان جمهوری اسلامی
جمعی از فیلمسازان و هنرپیشه‌های معروف هالیوود دستگیری جعفر پناهی کارگردان ایرانی را محکوم کردند و از حکومت ایران خواستار آزادی فوری او شدند.
مارتین اسکورسیزی، استیون اسپیلبرگ، فرانسیس فورد کاپولا، برادران کوئن، مایکل مور، الیور استون، رابرت دنیرو و رابرت ردفورد و چندین هنرپیشه و کارگردان دیگر آمریکایی جزء امضا کنندگان این نامه هستند.
در این نامه آمده:
"ما ... با اعلام همبستگی با یک فیلمساز همکار، حبس او را محکوم می‌کنیم و از حکومت ایران مصرانه می‌خواهیم آقای پناهی را هر چه سریعتر آزاد کند." هنرمندان هالیوود با اشاره به نامه اخیر همسر جعفر پناهی گفته‌اند که او "نگرانی عمیقی نسبت به وضعیت قلب شوهرش و انتقال او به یک سلول کوچکتر دارد." |
در ادامه این نامه نیز اشاره شده بود:
"فیلمسازان ایران مانند هنرمندان همه جا باید مورد قدردانی قرار گیرند نه آنکه با سانسور، سرکوب و حبس روبرو باشند". |
در آنزمان طاهره سعیدی، همسر جعفر پناهی در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی گفت: «وضعیت جسمی و روحی همسرش اصلا خوب نیست.». وی در ۱۱ فروردین به ملاقات یک روز پیشتر خود و دخترش با جعفر پناهی اشاره کرد و گفت: «او درباره وضع جسمی‌اش حرفی نزد اما ما خودمان دیدیم؛ جعفر خیلی لاغرشده بود و خیلی رنگ پریده بود.». طاهره سعیدی از اتهام وارد شده به همسرش ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت که خود آقای پناهی هم از این اتهامات اطلاعی ندارد و فقط بازجویی می‌شود. پیشتر عباس جعفری دولت آبادی، دادستان عمومی تهران گفته بود که جرم پناهی سیاسی نبوده است، اما دلیل بازداشت او را نگفت، اما برخی سایت‌های خبری دلیل بازداشت آقای پناهی را ساختن فیلمی درباره اعتراضات پس از انتخابات ایران عنوان کردند.
طاهره سعیدی همسر جعفر پناهی در دیداری با عزت‌الله انتظامی رئیس هیات مدیره موزه سینما در اعتراض به زندانی‌شدن همسرش خواستار آن شد تا به فوریت به نامه وی جهت بازگرداندن تمام جوایز جعفر پناهی به خانواده‌اش اقدام شود.
جشنواره کن
سازمان عفو بین‌الملل صندلی خالی پناهی را در جشنواره کن، نشان دهندهٔ جنون اختناق در ایران دانست. برنار کوشنر وزیر خارجه و فردریک میتران وزیر فرهنگ، در بیانیه ای مشترک نوشتند: "جعفر پناهی یکی از سرشناس‌ترین نمایندگان سینمای ایران است و کاملاً جا دارد که در جشنواره کن حضور داشته باشد. از او برای عضویت در هیئت داوران دعوت شده است؛ ما آزادی فوری او را خواهانیم و همچنین از مقامات ایرانی می خواهیم که حقوق بنیادین آزادی بیان و آفرینش را برای همه ایرانیان محترم بشمارند".
تیم برتون رییس داوران جشنواره کن در مراسم افتتاحیه این جشنواره خواستار آزادی پناهی یکی از داوران کن شد. او در کنفرانس خبری گفت همه ما خواستار آزادی بیان هستیم و هرکس باید بتواند در بیان خود آزاد باشد. عباس کیارستمی در جلسه پرسش‌وپاسخ فیلمش، رونوشت برابر اصل در جشنواره کن گفت: «اگر دولت ایران از آزاد کردن جعفر پناهی سر باز بزند، باید توضیحی برای این کار داشته باشد. من درک نمی‌کنم چگونه یک فیلم می‌تواند جرم تلقی شود، به ویژه در حالی که این فیلم هنوز ساخته نشده است. زمانی که یک فیلمساز، یک هنرمند، زندانی می‌شود، این تمامیت هنر است که مورد حمله قرار گرفته است». با دستگیری پناهی حریم بین دولت و هنرمندان برداشته شد. همچنین در این جلسه ژولیت بینوش بازیگر فرانسوی ،در واکنش به بازداشت جعفر پناهی گریست ژولیت بینوش در هنگام سخنرانی حین دریافت جایزه خود از در جشنواره کن به عنوان بهترین بازیگر زن از جعفر پناهی یاد کرد
اعتصاب غذا در زندان
صبح روز سه شنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۹ پناهی اعلام کرد اعتصاب غذا کرده است. وی طی تماسی با خانوادهٔ خود نامه‌اش را از زندان برای آنها خواند. در این نامه آمده بود:
"بعد از برخورد ناشایستی که شنبه شب (۸۹/۲/۲۵) در هجوم مامورین به داخل سلول ۵۶ اوین صورت گرفت و متعاقب آن به مدت یک ساعت و نیم، من و هم سلولی‌هایم را بدون لباس در بیرون و در هوایی سرد نگه داشتند، صبح روز یکشنبه مرا به بازجویی بردند و متهم کردند که از داخل سلول فیلمبرداری کرده ام؛ که کذب محض است. و بعد تهدید کردند که تمامی اعضای خانواده‌ام را دستگیر و به اوین منتقل خواهند کرد و دخترم را به بازداشتگاهی ناامن در رجائی‌شهر خواهند فرستاد و با این حرف‌ها قدرت تجزیه و تحلیل را از من سلب کردند." |
وی در ادامه گفت که از صبح‌گاه ۲۶ اردیبهشت ۱۳۸۹ چیزی نخورده و نیاشامیده است و شروط خود را برای پایان این وضعیت چنین بیان کرد:
تماس و دیدار باخانواده‌ام و اطمینان کامل از سلامت آنها
حق داشتن وکیل بعد از ۷۷ روز و مشورت با او
آزادی بدون قید و شرط تا تشکیل دادگاه و صدور حکم قطعی
سپس وی قسم خورد تا تحقق خواسته‌هایش دست از اعتصاب غذا برندارد:
"به سینمایی که به آن معتقدم قسم می خورم تا تحقق خواسته‌هایم دست از اعتصاب غذا برنمی‌دارم و تنها خواسته‌ام این است که جنازه مرا به خانواده‌ام تحویل دهند تا هر کجا که مایل‌اند دفن کنند." |
پناهی دو روز پس از آزادی از زندان، در فیلمی که از تلویزیون آرته پخش شد درباره علت اعتصاب غذا گفت:
"یک بار شب مرا به بازجویی بردند. بازجوها پرسیدند: اسم فیلم تو چیست؟ من که خیال کردم منظورشان فیلمی است که موقع دستگیری در خانه تهیه می‌کردم، گفتم "فیلم من هنوز تمام نشده تا تیتری داشته باشند." آنها گفتند: "نه، منظور ما فیلمی است که اینجا در زندان می‌سازی." من حیرت کردم که: "کدام فیلم؟" آنها واقعا خیال می‌کردند که من در زندان در حال کارگردانی یک فیلم هستم.» قضیه این بود که یک بار من در جمع زندانیان تعریف کرده بودم که قبلا پنج فیلم سینمایی ساخته‌ام، و بعد به کنایه گفتم: "حالا هم اینجا دارم فیلم خودم را می‌سازم." این مطلب به گوش مدیران زندان رسیده بود و آنها جدا خیال کرده بودند که من در سلول تنگ زندان، با آنهمه دم و دستگاه مراقبت، توانسته‌ام دوربینی به داخل زندان وارد کنم و با آن فیلم بسازم. تمام بازجویی‌ها، تمام فشارها زاییدهٔ تصورات خودشان بود، نشان ترس خودشان بود از سینما. در اینجا حتی صِرف فکر کردن به یک فیلم، حتی دیدن خواب یک فیلم هم می‌تواند جرم باشد. " |
آزادی از زندان
پناهی در روز ۴ خرداد ۱۳۸۹ به دستور بازپرس و تایید دادستان عمومی و انقلاب تهران با تودیع وثیقهٔ ۲۰۰ میلیون تومانی از زندان آزاد شد.
جعفر پناهی به شش سال حبس تعزیری محکوم شد
سر انجام جعفر پناهی، ار سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به قضاوت قاضی پیرعباسی به "شش سال حبس تعزیری و ۲۰ سال محرومیت از ساختن و کارگردانی هر نوع فیلم و نوشتن فیلمنامه و هر نوع مصاحبه با رسانه‌ها و مطبوعات داخلی و خارجی و خروج از کشور" محکوم شد.
به گزارش کمیته گزارشگران حقوق بشر، این رای با استناد به مواد ۵۰۰، ۶۱۰ و ۱۹ قانون مجازات اسلامی و به اتهام «اجتماع و تبانی با هدف ارتکاب جرم علیه امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی» صادر شده است.
منابع مورد استفاده: ویکیپدیا و جرس
محکومیت محمد رسول‌اف، فیلمساز، به شش سال حبس تعزیری
از سایت کلمه: حکم محکومیت «محمد رسول‌اف» (همکار فیلمساز جعفر پناهی) مبنی بر شش سال حبس تعزیری به اتهام اجتماع و تبانی و تبلیغ علیه نظام صادر شده است.
میرزازاده وکیل مدافع رسول‌اف نیز با تائید صدور حکم محکومیت موکلش از سوی دادگاه بدوی به ایسنا گفت: به رای صادره در مهلت مقرر اعتراض خواهیم کرد.
وی افزود: در حال حاضر آقای رسول‌اف فیلمی در دست ساخت دارد که در مرحله اخذ مجوز از وزارت ارشاد است.
