با آرزوی هر با شکوهتربرگزارشدن روزملی دانشجودرسرتاسرجهان در۱۶ آذر ۱۳۸۹ که بی شک لرزه براندام حکومت می اندازد، گزارش زیر تقدیم می گردد:
روز دانشجو، در تقویم به ۱۶ آذر اطلاق می‌شود. این روز، به یاد سه دانشجو که هنگام اعتراض به دیدار رسمی نیکسون رئیس جمهوروقت آمریکا، در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ (حدود چهار ماه پس ازکودتای ۲۸ مرداد همان سال) دردانشگاه تهران کشته شده بودند، گرامی داشته می‌شود. ۱۶ آذر، توسط کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشورکه مرکز اجتماع و مباحثه مخالفان حکومت پهلوی در خارج از ایران بود، روز دانشجو نامیده شد. دانشجویان پس از آن، هر سال در شانزده آذرماه اعتصابهای دانشجویی به راه می‌انداختند و در واقع این روز به معیار خوبی برای ارزیابی میزان نفرت از حکومت شاه و توانایی و نفوذ مخالفان در بین روشنفکران، تبدیل شد. سه دانشجوی جانباخته از دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران بودند که احمد قندچی، آذر(مهدی) شریعت رضوی، مصطفا بزرگ نیا نام داشتند.
روز دانشجو، در تقویم به ۱۶ آذر اطلاق می‌شود. این روز، به یاد سه دانشجو که هنگام اعتراض به دیدار رسمی نیکسون رئیس جمهوروقت آمریکا، در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ (حدود چهار ماه پس ازکودتای ۲۸ مرداد همان سال) دردانشگاه تهران کشته شده بودند، گرامی داشته می‌شود. ۱۶ آذر، توسط کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشورکه مرکز اجتماع و مباحثه مخالفان حکومت پهلوی در خارج از ایران بود، روز دانشجو نامیده شد. دانشجویان پس از آن، هر سال در شانزده آذرماه اعتصابهای دانشجویی به راه می‌انداختند و در واقع این روز به معیار خوبی برای ارزیابی میزان نفرت از حکومت شاه و توانایی و نفوذ مخالفان در بین روشنفکران، تبدیل شد. سه دانشجوی جانباخته از دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران بودند که احمد قندچی، آذر(مهدی) شریعت رضوی، مصطفا بزرگ نیا نام داشتند.
*****
تظاهرات در ۱۶ آذر ۱۳۸۸
تظاهرات گسترده اعتراضی در ۱۶ آذر ۱۳۸۸ در روز دانشجو در ایران با حضور مردم و دانشجویان برگزار شد. گزارش‌ها از تهران حاکی از برگزاری تظاهرات گسترده از سوی دانشجویان در هر یک از دانشگاه‌های ایران بود. نیروهای امنیتی و نظامی با معترضانی که در بیرون از دانشگاه تهران شعار «مرگ بر دیکتاتور» سرمی‌دادند درگیر شدند، آنها در تظاهرات روز دانشجو با باتوم مردم را می‌زدند وگاز اشک آور شلیک می‌کردند. این تجمع بزرگ‌ترین تظاهرات در ماه‌های اخیر بود، که توانست ده‌ها هزار نفر را برای راهپیمایی در بیش از دوازده دانشگاه در سرتاسر کشور و نیز در میدان اصلی شهرها، با نقش‌آفرینی دانشجویان -به عنوان حامی اصلی جنبش اصلاح‌طلبی- به بیرون بیاورد. در تهران، درابتدا هزاران تن از نیروهای پلیس ضد شورش وسپاه پاسداران دانشگاه تهران را محاصره کردند، سپس نیروهای امنیتی و بسیج به تظاهرکنندگان با باتوم و گاز اشک آور حمله کردند. در جریان درگیری ها بیش از ۲۰۰ نفر بازداشت شدند. این تظاهرات در بیش از دو هزار رسانه جهانی بازتاب یافت.
بازداشت‌های فعالان دانشجویی
عصر پنجشنبه ۲۸ آبان حمید قهوه چیان، علیرضا موسوی، احمد میرطاهری، علیرضا زرگر، امیرکاظم پور و یاسر معصومی در یک کافی شاپ دستگیر شدند. حمید قهوه چیان دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی، علیرضا موسوی دانشجوی فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی و بقیه از دانشجویان اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی بودند. علت بازداشت آنها هیچگاه اعلام نشد. بنا به گزارش‌ها، عباس حکیم‌زاده، دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت و عضو سابق انجمن اسلامی دانشگاه امیرکبیر و نیز هفت تن از اعضای «دانشجویان و دانش‌آموختگان لیبرال دانشگاه‌های ایران»، در این تاریخ در تهران بازداشت شدند. بهاره هدایت، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت دستگیری دانشجویان را در آستانه ۱۶ آذر تایید کرد و گفت: «علاوه بر ۷ نفر از دانشجویان عضو تشکل دانشجویان و دانش آموختگان لیبرال دانشگاه تهران که پنجشنبه شب (۲۸ آبان) دستگیر شدند، ۴ یا ۵ دانشجوی کرد، دو دانشجوی دانشگاه تبریز و دو دانشجوی دختر دانشگاه شیراز نیز بازداشت شدند.» به گفتهٔ وی ۲۴ نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد نیز به کمیته انضباطی احضار شده‌اند. عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت این احضارها و دستگیری‌ها را در جهت «سرکوب شدیدتر مراسم روز دانشجو» عنوان کرد.
در تاریخ ۱۱ آذر، شماری از فعالان دانشجویی در تهران، ارومیه، تبریز و اردبیل بازداشت شدند. این دانشجویان که وابسته به طیف چپ تشکل‌های دانشجویی بودند، قصد داشتند به مناسبت روز دانشجو تجمعی برگزار کنند. موج دستگیری دانشجویان در آستانه روز دانشجو تنها محدود به تهران نبوده‌است. امیر حسین موحدی، روزنامه نگار و فعال حقوق بشر می‌گوید: «تعداد واقعی دستگیر شدگان بیش از آن است که اعلام شده‌است. دستگیری‌ها در شهرهای مختلف بوده و حدود ۲۰ نفر بازداشت شده‌اند که از شهرهای ارومیه، تبریز و اردبیل هستند. اینها همه دانشجو هستند و تنها یک نفر کارمند دانشکده علوم پزشکی اردبیل است که در مناسبت‌های قبلی با دانشجویان در برگزاری تظاهرات همکاری کرده‌است. این بار دانشجویان چپ را آماج حمله قرار داده‌اند که پیشاپیش برای روز دانشجو اعلام تجمع کرده بودند.»
در تاریخ ۱۴ آذر، مهدیه گلرو از فعالین دانشجویی با هجوم ۱۰ مامور امنیتی به منزل، به همراه همسرش وحید لعلی‌پور بازداشت و به زندان اوین منتقل شدند. از سوی دیگر محمد یوسف رشیدی یکی از فعالان دانشجویی چپ‌گرای دانشگاه امیرکبیر که در اعتراضات دانشجویی علیه حضور احمدی‌نژاد در دانشگاه پلی‌تکنیک نقش برجسته‌ای داشت؛ در نوشهر و در خانهٔ پدری بازداشت گردید. همچنین فواد شمس، فعال دانشجویی، وبلاگ‌نویس و روزنامه‌نگار، روز چهارشنبه و در حال خروج از دانشگاه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.
همچنین در تاریخ ۱۴ آذر سه فعال دانشجویی توسط نیروهای امنیتی در شهر لاهیجان بازداشت و به نقطه نامعلومی منتقل شدند. به گزارش واحد دانشجویی مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، نیروهای امنیتی در ساعت ۲۱ این روز با مراجعه به منازل «ریحانه انصاری فرد(فعال دانشجویی دانشگاه گیلان)، نسیبه باقری (فعال دانشجویی دانشگاه گیلان) و موریس باقری (یکی از فعالان ستاد مهندس موسوی در گیلان)» اقدام به تفتیش منازل و بازداشت این سه شهروند کردند.
در روزهای پیش از ۱۶ آذر بازداشت دانشجویان فعال شدت بیشتری یافته بود، تا جایی که طی آبان‌ماه نزدیک به ۶۰ دانشجو در ایران بازداشت شدند. در طول یک ماههٔ پیش از روز دانشجو، ده‌ها تن از دانشجویان فعال سیاسی در ایران بازداشت یا احضار شده‌اند که گفته می‌شود این فشارها تا حدودی به منظور کاهش شدت اعتراضات احتمالی در روز دانشجو بوده است.
بیانیه شماره ۱۶ میرحسین موسوی
مهندس میرحسین موسوی از رهبران جنبش سبز، در ۱۵ آذر و همزمان با عید غدیر با صدور بیانیهٔ شماره ۱۶ خود به مناسبت ۱۶ آذر، جنبش دانشجویی را نشان دهنده جریان‌های سیاسی و اجتماعی جامعه دانست و با انتقاد از کسانی که «این نشانگر ذی قیمت را می‌شکنند»، نوشت:
آنان دوست دارند به خود تسلی دهند که حرکت‌های دانشجویی جز غوغای چند جوان پرسروصدا نیستند که اگر خاموش شوند صورت مسئله از اساس پاک خواهد شد... اصرار دارند بگویند مردم دیگر ساکت شده‌اند و فقط دانشجویان مانده‌اند؛ در دانشگاه‌ها هم فقط تهران ناآرام است، از تهران هم فقط دانشگاه‌های مادر هیاهو می‌کنند، آنجا هم کانون جنبش و جوشش، چند نفر جوان غریبند که اگر آنها را به اخراج از خوابگاه و محرومیت از تحصیل تهدید و محکوم کنیم داستان تمام می‌شود. خوب! تمام این کارها را کردید، پس چرا داستان تمام نشد؟ | ||||
مشکل آن است که یک ملت بزرگ نمی‌نشیند تا در روز روشن رایش را ببرند و هیچ نگوید. یک ملت بزرگ انتخابات درجه دو انتصابی را تحمل نمی‌کند... یک ملت بزرگ از شورای نگهبان انتظار دارد آنها را قانع کند که تقلبی در انتخابات روی نداده‌است، نه آن که تنها یک ادعا پیش رویشان بگذارد و ادعای خود را باطل کننده انبوهی از مشاهدات و مستندات بداند. | ||||
اگر از هزینه‌های سنگین و عملیات عظیم خود نتیجه نمی‌گیرید شاید صحنه درگیری را اشتباه گرفته‌اید؛ در خیابان با سایه‌ها می‌جنگید حال آن که در میدان وجدان‌های مردم خاکریزهایتان پی در پی در حال سقوط است. ۱۶ آذر دانشگاه را تحمل نمی‌کنید. ۱۷ آذر چه می‌کنید؟ ۱۸ آذر چه می‌کنید؟ سخنرانی اکبر هاشمی رفسنجانی در مشهد اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۱۵ آذر در یک سخنرانی انتقادی در جمع فعالان دانشجویی در مشهد، با انتقاد از برخورد سپاه و بسیج با مردم در جریان وقایع پس از انتخابات خرداد ماه، گفته‌است که اگر مردم ما را بخواهند حکومت می‌کنیم و اگر نخواهند می‌رویم. رئیس مجلس خبرگان ایران، در این سخنان با اشاره به اینکه حکومت پول و نیرو دارد و می‌تواند در خیابان آدم جمع کند ولی گروه مقابل یک عده استاد، دانشجو، کارگر، مدیر، صنعت‌گر هستند، تأکید کرده‌است که «درست نبود که بسیج و سپاه در مقابل مردم قرار داده شوند». اکبر هاشمی رفسنجانی تصریح کرده‌است: «انقلاب ما براساس اسلام و قران بود اما برخی اصولگرایان این صحبت‌ها را قبول ندارند و فکر می‌کنند، رأی مردم زینتی است.». وی در دیدار با فعالان دانشجویی گفته‌است که «این صف‌بندی به مصلحت نیست. این گونه که به ما اخبار می‌رسد گروهی در دانشگاه معترض به نتایج انتخابات هستند. اینکه وزیر که به دانشگاه می‌رود و نمی‌تواند سخنرانی کند، نشان‌دهنده آن است که لابد چیزی شده‌است. ولی این مسائل با شعار و اهانت حل نمی‌شود». او در بخش دیگری از سخنان خود گفته‌است که سانسور در جامعه ما جواب نمی‌دهد و اگر رسانه‌ها آزاد باشند و مردم قانع شوند و دیگر به خیابان نمی‌آیند». وی تصریح کرد «جامعه‌ای که سه چهار میلیون دانشجو دارد را نمی‌شود با فریب اداره کرد.» وی همچنین با اشاره به حضور چشمگیر زنان در دانشگاه‌ها از برخورد خشونت‌آمیز با زنان در تجمع‌ها و تظاهرات انتقاد کرده‌است. ندای الله اکبر در شامگاه ۱۵ آذر فریاد الله‌اکبر در شب ۱۶ آذر در سراسر ایران طنین‌انداز شد و شهرهای بزرگ را در بر گرفت. در آستانهٔ ۱۶ آذر روز دانشجو، هواداران جنبش سبز با بانگ الله اکبر در بسیاری از شهرها و از جمله مناطق مختلف شهر تهران به استقبال این روز رفتند. به گزارش جرس، با آنکه هوای تهران بارانی بود اما در بسیاری از نقاط شهر و به خصوص مناطقی که خوابگاه‌های دانشجویی در آن واقع بود فریادهای الله اکبر پرطنین شنیده می‌شد. در تهران بانگ الله اکبر از محله‌های امیرآباد، یوسف آباد، اکباتان، آپادانا، ونک، طرشت و مناطق شمالی شهر بیش از سایر نقاط شنیده می‌شد. در تهران علاوه بر بانگ الله اکبر شعارهایی چون مرگ بر دیکتاتور، دانشجو می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد، ما اهل کوفه نیستیم پشت یزید بایستیم، دولت کودتا استعفا استعفا، نیز شنیده می‌شد. همین‌طور گزارش‌ها از سایر نقاط کشور هم حاکی از آن بود که بانگ الله‌اکبر و شعارهای اعتراضی مردم شیراز، اصفهان، کرج، تبریز، مشهد و بسیاری از دیگر شهرهای سراسر کشور را نیز فرا گرفته بود. به گزارش موج سبز آزادی در حالی که «فریاد الله‌اکبر در اکثر مناطق تهران» شنیده می‌شد، «بسیاری از مردم در حمایت از جنبش سبز خود شعارهایی نظیر مرگ بر دیکتاتور و دیگر شعارهای ضداستبدادی» نیز سر می‌دادند. بنا بر این گزارش فریاد الله اکبر در شهرهایی چون شیراز، اصفهان، مشهد، اهواز، تبریز، رشت، ساری، کرج، کرمانشاه و... حتی شهرهایی کوچکی که مناطق دانشجویی‌نشین و واحدهای خوابگاهی در آن مستقر هستند نیز شنیده می‌شد. تظاهرات مردمی در روزهای نزدیک به روز دانشجو، حضور نیروهای امنیتی در تهران کاملا محسوس بود و از بامداد روز دوشنبه، ماموران دولتی در بسیاری از مسیرهای منتهی به دانشگاه تهران و نقاط دیگر شهر متمرکز شده‌اند. با توجه به شرایط پس از انتخابات بحث برانگیز دهمین دوره ریاست جمهوری و ادامه بحران سیاسی در داخل ایران، نهادهای امنیتی از جمله پلیس و نیروی بسیج، علیه تجمع دانشجویان و مردم عادی در خارج از محوطه دانشگاه‌ها هشدار داده‌اند. از زمان برگزاری انتخابات در خرداد ماه و اعلام پیروزی محمود احمدی نژاد، که به اتهام تقلب گسترده در این انتخابات منجر شد، مقامات دولتی از صدور مجوز برگزاری هر نوع اجتماع غیردولتی در ایران خودداری ورزیده و با تجمع مخالفان به شدت برخورد کرده‌اند. در تظاهرات مخالفان در روز ۱۳ آبان، تصاویر حمله نیروهای دولتی و ضرب و شتم تظاهرکنندگان، به خصوص زنان و دختران، از طریق نشر در شبکه‌های اینترنتی، به طور گسترده در سطح بین‌المللی پخش شد و انتقاد گسترده جهانی را در پی آورد. به نظر می‌رسد که با توجه به این سابقه، در آستانه برگزاری مراسم روز دانشجو، مقامات دولتی شبکه اینترنتی و مخابراتی در مناطقی از تهران را، ظاهرا با هدف جلوگیری از انتشار گزارش‌ها و تصاویر تجمع‌های اعتراضی، قطع یا مختل کرده‌اند و براساس برخی گزارش‌ها، ارتباط تلفن همراه در بعضی نقاط تهران قطع است.اقدام دولت ایران در قطع یا ایجاد اختلال در شبکه‌های ارتباطاتی داخلی بی سابقه نیست و در ساعات اولیه روز رای گیری در انتخابات ریاست جمهوری هم ارتباط از طریق ارسال پیامک در تهران و نقاط دیگری از ایران قطع شد و برای چندین هفته همچنان قطع یا مختل بود. به منظور حفظ سکوت خبری در مورد تظاهرات روز شانزده آذر، جمهوری اسلامی مجوز فعالیت خبرنگاران خارجی در تهران را هم برای چند روز لغو کرده‌است تا مانع از تهیه گزارش توسط آنان شود. در روزهای اخیر، دانشجویان شماری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در ایران با تهیه و انتشار بیانیه‌ها و گزارش‌هایی، از تصمیم به برگزاری مراسم شانزده آذر خبر داده و خواستار حمایت مردم از این تجمع‌ها شده بودند. مراسم روز شانزده آذر در حالی برگزار می‌شود که روز گذشته، میرحسین موسوی، از رهبران مخالف دولت، با انتشار پیامی تاکید کرد که برخلاف تصور حکومت، حرکت اعتراضی مردم خاتمه نیافته بلکه همچنان ادامه دارد و رو به گسترش است. همچنین، اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، در سخنانی در مشهد بار دیگر از وجود مشکلات سیاسی در جمهوری اسلامی سخن گفت و از فقدان تحمل «انتقاد سازنده در کشور» انتقاد کرد. نمونه‌شعارهای معترضان در این روز:
حاشیه‌ها و تعرض به حامیان جنبش سوء قصد به زهرا رهنورد همزمان با تظاهرات روز دانشجو در ۱۶ آذر، گروهی از زنان بسیجی به زهرا رهنورد حمله کردند. رادیو آلمان به نقل از سایت کلمه، سایت خبررسانی میرحسین موسوی، نوشت که زهرا رهنورد، استاد دانشگاه تهران و همسر آقای موسوی، ابتدا در محل کارش در دانشکده هنرهای زیبا و پس از آن در خیابان وصال تهران با گاز فلفل مورد حمله لباس شخصی‌ها قرار گرفته‌است. بگفته سایت کلمه، افراد مهاجم از فاصله نزدیک به صورت زهرا رهنورد گاز فلفل پاشیدند که به «تنگی نفس و نابینایی موقت» او منجر شد. همچنین برای بار دوم، در پیش‌ازظهر ۱۷ آذر نیز گروهی از زنان لباس شخصی با هجوم به دانشکده هنرهای زیبا قصد حمله به وی را داشتند. شائبهٔ بازداشت موقت فائزه هاشمی فائزه هاشمی، دختر اکبر هاشمی رفسنجانی (رییس مجلس خبرگان رهبری و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام وقت)، نیز در هنگام حضور در تظاهرات دانشجویی، به طور موقت بازداشت شد. با این حال، وی با صدور اطلاعیه‌ای در تاریخ ۱۸ آذر، این خبر را تکذیب کرد و گفت: «پیروی انتشار خبر کذب دستگیری فائزه هاشمی در ۱۶ آذر توسط خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، بدین وسیله به اطلاع می‌رساند که اینجانب دانشجوی دکترای واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد بوده و در روز دوشنبه ۱۶ آذر برای خروج از دانشگاه به حیاط دانشگاه آمدم، دانشجویان اجتماع داشتند و مرا مورد استقبال قرار دادند و از حضورم تشکر کردند. حراست دانشگاه جهت جلوگیری از تهییج دانشجویان از اینجانب خواهش کرد که تا پایان برنامه در واحد مدیریت دانشگاه باقی بمانم، لذا هیچ‌گونه بازداشتی در کار نبوده و این خبر کاملا تکذیب می‌گردد. متاسفانه رسانه‌های دولتی همچنان با استفاده از دروغ و تهمت در مسیر هدف نادرست و ناپاک خود در مقابله با جریان غالب حرکت کرده و از انجام هیچ کار غیرانسانی و غیراخلاقی و مغایر با اصول اسلامی دریغ ندارند.» آسیب‌دیدگان و دستگیرشدگان در تظاهرات ۱۶ آذر، بسیاری از معترضین بازداشت شدند. به گفته شاهدان عینی، مأموران امنیتی و انتظامی عده زیادی از دانشجویان و تظاهرکنندگان را بازداشت کردند. همچنین گفته می‌شود که پنج اتوبوس نیروی انتظامی با عدهٔ زیادی از افراد بازداشت‌شده از دانشگاه امیرکبیر خارج شده بودند. این درحالی است که فرمانده نیروی انتظامی تهران، تعداد بازداشت شدگان را ۲۰۴ نفر اعلام می‌کند، همچنین در مشهد خبرها از بازداشت ۷۰ دانشجو به دلیل حضور در اعتراضات حکایت می‌کند، اما نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از تعداد بازداشت شدگان اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می‌افزاید:«به نظر می‌رسد تعداد بازداشت شدگان، همان ۲۰۳ نفری است که در رسانه‌ها اعلام شده است.» در تاریخ ۱۷ آذر، عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران آزادی ۸۶ نفراز دستگیر شدگان تجمعات ۱۶ آذر در تهران را تایید کرد. مجید توکلی به گزارش «خبرنامه امیرکبیر»، مجید توکلی، یکی از سخنرانان اصلی در مراسم روز دانشجو، پس از مراسم دانشجویان پلی تکنیک در این دانشگاه بازداشت شد. وی پس از برگزاری مراسم و هنگام خروج از دانشگاه با همکاری نیروهای حراست و بسیج دانشگاه امیرکبیر توسط نیروهای وزارت اطلاعات بازداشت شد. این فعال دانشجویی پیش از این نیز در بهمن ماه سال گذشته، هنگام شرکت در مراسم بزرگداشت مهندس بازرگان، در مقابل «حسینیهٔ ارشاد» بازداشت شده بود. در بیانیهٔ انجمن اسلامی دانشجویان پلی‌تکنیک با اشاره به تصاویری از مجید توکلی عضو این انجمن اسلامی که توسط برخی سایت‌های حامی دولت حاضر همچون ایرنا و فارس منتشر شده بود، چنین آمد: «اعتراض‌های پرشکوه و گسترده دانشجویان مقاوم ایران در سراسر کشور آنچنان مستبیدین فرومایه کشور را گیج کرده‌است که راهی جز، لباس مبدل بر تن مجید توکلی کردن و عکس انداختن از وی را پیدا نکرده‌اند. بی‌خبر از آنکه بفهمند مجید توکلی افتخار جنبش دانشجویی بوده و هست، چه با لباس زنانه و چه با لباس مردانه.». در همین راستا خبرگزاری فارس، خبرگزاری حامی دولت، عکس‌هایی از مجید توکلی در پوشش زنانه را منتشر کرده و حرکت او را با فرار ابوالحسن بنی‌صدر از ایران مقایسه نموده و می‌افزاید او یکی از کسانی بود که در مخالفت با حضور محمود احمدی نژاد در دانشگاه امیرکبیر نقش اساسی را ایفا کرده است. دیگر فعالان دانشجویی همچنین گفته شده بود که سهراب کریمی، فعال دانشجویی، نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود. پیش از آن خبر رسیده بود که هژیر کردنژاد، دانشجوی دانشکده علوم اجتماعی تهران، دستگیر شده بود.[۴] محدودیت‌های ایجاد شده برای تظاهرات اختلال در اینترنت در آستانه روز ۱۶ آذر، گزارش‌هایی از آهسته شدن سرعت اینترنت و اختلال در شبکه اینترنتی ایران منتشر می‌شد، تا جایی که شمار زیادی از کاربران قادر به استفاده از ایمیل نبودند و سرعت اینترنت به ویژه در تهران بسیار پائین بود. از ظهر روز شنبه ۱۴ آذر، دسترسی به اینترنت در نواحی مختلف ایران با سرعت بسیار پایین امکان‌پذیر بود به نحوی که امکان استفاده عادی برای کاربران اینترنتی در کشور وجود نداشت. خبرگزاری فرانسه در ایران در تاریخ ۱۴ آذر به نقل از یک منبع ناشناس گزارش داد که اختلال فعلی ناشی از تصمیم مقام‌های ایران است و یک مشکل فنی نیست. در واقع شبکهٔ اینترنت در تهران از تاریخ ۱۴ آذر عملاً قطع بود و وزارت ارتباطات ایران به خبرگزاری رویترز گفت که در تاریخ ۱۶ آذر علاوه بر اینترنت، شبکه تلفن همراه ایران نیز قطع خواهد بود. در ۱۶ آذر در ادامهٔ اختلال در اینترنت در روزهای گذشته‌اش، سرعت اینترنت به حدی کاهش یافت که امکان استفاده از مسنجر برای بسیاری از مشترکان اینترنت وجود نداشت. کاربران اینترنتی در ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری این کشور، بارها با اختلال در اینترنت مواجه بوده‌اند. همزمان با آغاز شمارش آرا در خرداد ماه، اختلال در اینترنت آغاز شد و با برگزاری مراسم روز قدس در ۲۷ شهریور ماه نیز این اختلال افزایش پیدا کرد. به اعتقاد برخی کارشناسان مشکل اینترنت در ایران، موضوع تکنیکی نیست و نوعی کنترل از سوی دولت برای عدم اطلاع رسانی وقایع این کشور است. تاکنون دسترسی به شبکه اینترنت در مقاطع بسیاری در ایران با محدودیت شدید و اختلال مواجه شده‌است به ویژه در زمان‌هایی که از طرف حامیان جنبش سبز برای انجام برنامه‌های اعتراضی اعلام می‌شود. لغو مجوز کاری خبرنگاران خارجی مقامات ایران به امید جلوگیری از ترغیب به تظاهرات اعتراضی، مطبوعات خارجی را از پوشش خبری تظاهرات دانشجویی ۱۶ آذر منع کردند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق ارسال پیامک تلفنی به خبرنگارانی که در ایران برای خبرگزاری‌های خارجی کار می‌کنند اطلاع داد که همه مجوزها و معرفی نامه‌هایی که برای فعالیت آنان در سطح شهر صادر شده، از تاریخ ۱۶ آذر تا ۱۸ آذر از درجه اعتبار ساقط است. خبرنگاران رسانه‌های خارجی در این دو روز نمی‌توانستند از دفاتر خود خارج شوند. خبرگزاری رویتر هم از ایران گزارش داد که دولت ایران مجوز خبرنگاران خارجی برای پوشش خبری وقایع تهران بین روزهای هفتم تا نهم دسامبر (شانزده تا هفده آذر) را لغو کرده است. سازمان گزارشگران بدون مرز نیز که مقر آن در پاریس است با انتشار بیانیه‌ای وخامت آزادی مطبوعات در ایران را مورد انتقاد قرار داد و خبر داد که روزنامه‌نگاران ایرانی پیوسته از سوی سرویس‌های اطلاعاتی، به ویژه اطلاعات سپاه پاسداران احضار و بازجویی می‌شوند. اختلال در شبکهٔ مخابرات و خدمات مخابراتی از تاریخ ۱۵ آذر و در آستانهٔ تظاهرات روز دانشجو، سرعت شبکه اینترنت در کشور به شدت کاهش یافت و حتی برخی خطوط موبایل قطع شدند تا جایی که از شب ۱۶ آذر خطوط تلفن و تلفن‌های همراه دچار اختلال شد و مشترکان با مشکل مواجه شدند. روز ۱۶ آذر نیز ارتباط تلفن همراه در برخی از مناطق تهران قطع شد. از ساعت ۱۰ صبح ۱۶ آذر در برخی از مناطق مرکزی شهر تهران همچون محدوده دانشگاه تهران، میدان انقلاب، کوی دانشگاه تهران در امیرآباد و اطراف دانشگاه پلی تکنیک تلفن‌های همراه از دسترس خارج شد و امکان تماس برای شهروندان مقدور نبود. همچنین گزارشهای تایید نشده‌ای هم از گستردگی این اختلالات تلفن همراه در سایر مناطق هر شهر نیز وجود داشت. منابع در تهران و برخی شهرهای بزرگ دیگر حاکی است مردم معتقدند مقامات حاکم در تلاش برای جلوگیری از ارسال پیام‌ها و گزارشهای مردمی به شبکه اینترنت و یا اطلاع رسانی تلفنی درباره تظاهرات روز دوشنبه، در شبکه اینترنت و موبایل اختلال ایجاد کرده‌اند. حبس خانگی فعالان مدنی و دانشجویی نیروهای امنیتی با تعقیب، تهدید و مسدود کردن راه‌های ارتباطی فعالین مدنی و دانشجویی را در شب قبل از برگزاری مراسم ۱۶ آذر تحت فشار قرار دادند. به گزارش واحد اندیشه و بیان مجموعه فعالان حقوق‌بشر در ایران، نیروهای امنیتی بسیاری از فعالین دانشجویی و مدنی را با حضور در مقابل درب منازل آنان از شب قبل از ۱۶ آذر تحت نظر داشتند. این ماموران با نشستن در ماشین‌ها مقابل منازل دانشجویان و فعالان عبور و مرور آنها را تحت نظر گرفته و باعث نگرانی خانواده‌های آنان شدند. پاره شدن تصویر آیت‌الله خمینی این موضوع واکنش‌های مختلفی را در میان رسانه‌ها و فعالان سیاسی و مذهبی ایران برانگیخت. در حالی‌که طرفداران حکومت معتقد بودند حامیان جنبش سبز به خمینی اهانت کرده‌اند، طرفداران جنبش سبز احتمال ساختگی بودن این تصویر را مطرح کردند. «موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی» نیز در اطلاعیه‌ای اقدام صدا و سیما را «حرمت شکنی بی سابقه و دروغ بَیِّن و مسلم صدا و سیما» نامید تظاهرات اعتراضی در تاریخ ۱۷ آذر در تهران، دانشجویان طرفدار اصلاحات، برای دومین روز تظاهراتی علیه دولت برپا کردند، و درگیری‌هایی را با طرفداران دولت موجب شدند. شاهدان می‌گفتند دانشجویان در دانشگاه مهندسی دانشگاه تهران جمع شدند. به گفته آنها درگیری زمانی آغاز شد که شبه نظامیان طرفدار دولت و بسیجی‌ها با اصلاح‌طلبان روبرو شدند و به طرف آنها گاز اشک آور پرتاب کردند.در این روز همچنین، وب سایت میرحسین موسوی، رهبر معترضان، گزارش داد حدود ۳۰ موتورسیکلت سوار نقابدار در خارج از دفتر کارش مزاحم او شدند. تظاهرات اعتراضی در تاریخ ۱۸ آذر دانشگاه تهران از روز ۱۷ آذر، هیئت رئیسهٔ دانشگاه تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرده بود که هر گونه تجمع و راهپیمایی در روز چهارشنبه ۱۸ آذر غیرقانونی بوده و با آن برخورد می‌شود. هرچند که از روز قبل از ۱۸ آذر، اطلاعیه‌هایی مبنی بر غیرقانونی بودن تجمع در دانشگاه تهران در روز ۱۸ آذر بر در و دیوار دانشگاه نصب شده بود، اما گروهی از دانشجویان بدون توجه به این هشدارها تجمعاتی را برگزار کردند که با دخالت حراست این افراد متفرق شدند. در گردهمایی روز ۱۸ آذر، رییس دانشکده فنی و چند تن از معاونانش به دعوت دانشجویان شرکت کردند. کمره‌ای در سخنانی گفت: «از صبح امروز جلساتی برای بررسی حوادث دو روز گذشته در دانشگاه برگزار شده و تا ساعتی دیگر قرار است جلسه‌ای با شورای ریاست پردیس داشته باشیم تا مسایل به طور کامل بررسی شود.» این سخنان اما با واکنش شدید دانشجویان همراه شد و دانشجویان نسبت به اتفاقات روز ۱۶ آذر و برخوردهای صورت گرفته که منجر به بازداشت برخی ازهمکلاسی‌هاشان شده بود اعتراض کردند. بر پایهٔ این گزارش کلید تجمع روز ۱۸ آذر در دانشکده حقوق زده شد. از ظهر آن روز، شماری از دانشجویان در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق جمع شدند. برخی افراد در جلوی درهای تالار دانشکده حقوق نخست کارت‌های دانشجویی دانشجویان را بررسی می‌کردند و سپس اجازه ورود به جلسه به آنها می‌دادند. در این جلسه که به صورت تریبون آزاد اداره می‌شد هواداران میرحسین موسوی پشت تریبون می‌آمدند و در سخنانی خواستار استعفا و محکومیت رییس دانشگاه می‌شدند. این افراد پس از پایان جلسه از دانشکده حقوق به سمت دانشکده فنی رفتند و مقابل آن تجمع کردند. در نهایت این تجمع‌کنندگان با دخالت ماموران حراست به پایان رسید. با این حال تجمعات دیگری هم در جای‌جای محوطهٔ دانشگاه بر پا شده بود. دانشگاه شریف بر پایهٔ برخی گزارش‌ها در تاریخ ۱۸ آذر دانشجویان دانشگاه شریف نیز اقدام به راهپیمایی و برگزاری تجمع کردند. علت این راهپیمایی، دستگیری بیش از ۷ تن از دانشجویان شریف و دانشگاه‌های دیگر از جمله دانشگاه تهران در روزهای ۱۶ و ۱۷ آذر عنوان شد. دانشجویان در دانشگاه به راهپیمایی و سر دادن شعار پرداختند و روبه روی درب اصلی دانشگاه تجمع کردند و به شعار دادن پرداختند. در دیگر کشورها
منبع: ویکی پدیا | ||||
